tropan alkaloidleri ne demek?

Tropan Alkaloidleri

Tropan alkaloidleri, bir tropan halkası içeren bir grup doğal alkaloiddir. Genellikle Solanaceae (patlıcangiller) familyasına ait bitkilerde bulunurlar.

Başlıca Tropan Alkaloidleri ve Etkileri:

• Atropin: (Atropin) Özellikle Atropa belladonna (güzelavrat otu) bitkisinde bulunur. Antikolinerjik etkilere sahiptir. Göz bebeklerini genişletir, kalp hızını artırır ve tükürük salgısını azaltır. Tıp alanında bazı göz muayenelerinde ve bradikardi tedavisinde kullanılır.
• Skopolamin: (Skopolamin) Hyoscyamus niger (banotu) gibi bitkilerde bulunur. Ayrıca antikolinerjik etkilere sahiptir. Bulantı ve kusmayı önleyici etkisi nedeniyle seyahat rahatsızlıklarında kullanılır. Aynı zamanda ameliyat sonrası bulantı ve kusmayı önlemek için de kullanılabilir.
• Hyoscyamine: (Hyoscyamine) Atropinin öncül maddesidir. Atropin ve skopolamin gibi antikolinerjik etkilere sahiptir. İrritabl bağırsak sendromu (IBS) semptomlarını hafifletmek için kullanılabilir.

Toksisite:

Tropan alkaloidleri yüksek dozlarda toksik olabilir. Aşırı doz belirtileri arasında ağız kuruluğu, bulanık görme, kabızlık, idrar retansiyonu, hızlı kalp atışı, halüsinasyonlar ve delirium bulunur. Şiddetli vakalarda koma ve ölüm görülebilir.

Kullanım Alanları:

Tarihsel olarak zehir olarak kullanılmış olsalar da, günümüzde tropan alkaloidleri tıbbi amaçlarla kullanılmaktadır. Özellikle antikolinerjik özellikleri nedeniyle çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılırlar.

Kaynak Bitkiler:

• Atropa belladonna (güzelavrat otu)
• Hyoscyamus niger (banotu)
• Datura stramonium (şeytan elması)
• Mandragora officinarum (adamotu)